Zo ziet een gemiddeld huishouden er in 2023 uit: beide partners werken, maar de man meer dan de vrouw. Er zijn twee kinderen die elke dag naar school gaan, een tot twee keer per week sporten, twee middagen naar de bso gaan en de overgebleven middagen met vriendjes willen spelen. Vooral de vrouw zorgt naast haar werk ook voor het gezin en het huishouden en probeert – net als haar partner – ook nog tijd te vinden om zelf te sporten. O, en om niet te vergeten: in het weekend, na de sportwedstrijden van de kinderen, zijn er verjaardagen en borrels.
Stress en relaties
Ik word al moe als ik bovenstaande beschrijf. Laat staan dat het mijn huishouden is. Want deze drukte – die dus veel (jonge) gezinnen ervaren – zorgt voor een chronisch stressgevoel. En continue stress heeft ook invloed op de relatie.
Dikwijls komt er een koppel bij me dat deze vorm van stress ervaart. Er zijn thuis geregeld escalaties en de lol is er echt van af. Ze komen bij me omdat ze er wel uit wíllen komen, maar niet weten hoe dit moet.
Wat ik zie, is dat er met name te weinig tijd is voor henzelf: als individu en als koppel samen. Zelfs het tweewekelijkse sportmomentje is geen privétijd meer. Ze staan altijd ‘aan’.
Wat er dan in het brein gebeurt, is dat er te veel stresshormonen worden aangemaakt. In eerste instantie zijn deze best prettig: ze zorgen ervoor dat je het leven dat je leidt, kun volhouden. Maar er hoeft maar iéts te gebeuren en je ontploft. Het lontje is korter dan je zou willen.
De eeuwige vuilniszak
Het wonderlijke is dat wat jou laat ontploffen, niet alleen te maken heeft met het heden, maar ook te maken heeft met gebeurtenissen uit het verleden. Stel je voor dat jouw partner voor de zoveelste keer de vuilniszak niet op tijd vervangt, ondanks jullie afspraak. Dit kan jou het gevoel geven dat je wordt genegeerd. Als je dat vaker hebt meegemaakt – bijvoorbeeld in je jeugd – dan krijgt dit conflict een steeds grotere lading. Dat doet stress met je.
Hoe dat werkt, zie je in deze film over het effect van trauma en chronische stress op het zenuwstelsel. In plaats van ‘trauma’ kun je hier ook denken aan schade die je op enig moment in je leven hebt opgelopen.
Bron: Youtube / Justine Bots
De vijf kleuren van rust en stress
In plaats van de drie kleuren in het filmpje, gebruik ik er vijf om je stressniveau te taxeren: groen, geel, oranje, rood en blauw.
Bij groen heeft iemand rust; hij of zij heeft ruimte om te luisteren, te voelen en te functioneren. Er is geen stress.
Bij geel is er alertheid die nodig is om actief te zijn.
Oranje is eigenlijk al het moment dat je op de rem zou moeten gaan staan.
Bij de rode zone is de stress volop aanwezig. Hoe meer stress, hoe meer je aan het ‘overleven’ bent. Er is dan geen ruimte voor verbinding met de ander, bijvoorbeeld met je partner.
Blauw betekent dat je volledig emotioneel afgeschakeld bent door de stress: je bevriest. Wat een ander ook zegt of doet; het zal niet bij je binnenkomen.
Echte gesprekken en echte diepgang ervaar je alleen als je allebei in groen/geel zit. Als een van tweeën in een andere kleurzone zit, kom je niet nader tot elkaar.
TRE en andere manieren om stress kwijt te raken
Wil je elkaar weer vinden dan zal je moeten onderzoeken hoe je in de groene/gele zone komt. In het filmpje werden wat suggesties gedaan: yoga, tijd doorbrengen in de natuur, anderen helpen en dansen.
Ook TRE is een manier om stress en spanning kwijt te raken. TRE staat voor Tension en Trauma Release Excercise. Door middel van oefeningen wordt de diepliggende spierspanning losgelaten. Een hele effectieve, prettige manier die ik zelf ook dagelijks toepas.
Relatietherapie en relatieweekend
Gelukkig kun je zelf al een en ander doen om weer verbinding te voelen met je partner: probeer spanning en stress los te laten met de tips die hierboven staan. Maar als jullie merken dat jullie relatie door de stress onder druk staat, dan kan begeleiding van een therapeut helpen om de emotionele stress uit de relatie te halen. Hiervoor zijn zowel onze relatieweekenden als relatietherapie erg geschikt.
Het relatieweekend heeft als extra voordeel dat je twee dagen samen weg bent uit jullie vertrouwde omgeving. Hierdoor ervaar je als vanzelf meer rust. Je bent al die tijd op elkaar gericht en jullie kunnen beiden in de groene/gele zone terechtkomen.
Wil je meer weten over de trajecten voor relaties, lees dan snel verder.